Boğaz Hastalıkları
Ses Kısıklığı Nedir?
Ses Kısıklığı Sebepleri Nelerdir?
Ses kısıklığının bir çok nedeni vardır. Ancak bunların çoğu ciddi değildir ve kısa zamanda düzelme ile sonuçlanır. En yaygın neden akut gırtlak iltihabıdır. Gırtlak iltihabı genellikle soğuk algınlığına, viral üst solunum yolları enfeksiyonlarına ya da aşırı uzun süre ile bağırmaya bağlıdır. Ses kısıklığının daha fazla sürmesi genellikle sesin çok fazla süre yüksek volümde veya uzun süreli uygun olmayan şekilde kullanımına bağlıdır. Sesin böyle kullanımının yanı sıra benzeyen ses teli nodüllerine (Şarkıcı nodülü) veya ses teli poliplerine yol açabilir. Nodül profesyonel yaşamda sesini aşırı derecede çok kullanan erişkinlerde ya da oyun sırasında çok bağıran çocuklarda yaygındır.
Ses genellikle sabahları kötüdür ve günün ilerleyen saatlerinde düzelir. Bu hastalar boğazda bir şişlik (yumru) hissi ve yapışkan mukus varlığından şikayet ederler ve boğazlarını temizlemek için aşırı bir istek gösterirler. Sigara içme ses kısıklığının bir diğer nedenidir. Sigara gırtlak kanserinin ana nedeni olduğundan sigara içenlerde uzun süreli ses kısıklığı KBB uzmanına gitmeyi gerektirir. Ses kısıklığına yol açan nadir nedenler arasında; alerjiler, tiroid bezi hastalıkları, sinir sistemi ile ilgili hastalıklar, gırtlak yaralanmaları ve bazen normal adet dönemi yer alır. Yaşlılıkla birlikte seste bir miktar kısıklık olması doğaldır.
Ses Kısıklığını Kim Tedavi Edebilir?
Soğuk algınlığına veya gribe bağlı ses kısıklığı aile hekimleri, çocuk ve dahiliye uzmanlarınca da değerlendirilebilir. Ses kısıklığı iki haftadan uzun sürüyorsa ve bilinen bir neden yoksa KBB uzmanına muayene olmaları gerekmektedir. Ses problemleri en iyi şekilde sesin fonksiyonlarını bilen profesyonel bir ekip tarafından değerlendirilir. Bu ekip içinde KBB uzmanı, konuşma bozuklukları uzmanı ve şan hocası bulunmaktadır. Ses bozukluklarının bir çok farklı tipi vardır. İp uçları ancak profesyonel ekiplerce değerlendirilmektedir.
KBB Uzmanına Ne Zaman Gitmeliyim?
- Ses kısıklığınız 2-3 haftadan uzun sürmüşse,
- Ses kısıklığına aşağıdaki nedenlerden biri ya da birkaçı eşlik ediyorsa,
- Grip veya soğuk algınlığı dışında bir ağrı,
- Kanlı öksürük,
- Yutma güçlüğü,
- Boğazda kitle hissi,
- Birkaç günden fazla süren tam ses kaybı veya seste ciddi değişiklik.
Ses Kısıklığı Nasıl Değerlendirilir?
KBB uzmanı ses kısıklığı ve genel sağlık hikayenizi tam olarak alacaktır. Doktorunuz küçük bir ayna ile ya da değişik optik cihazlarla ses tellerinizi muayene edecektir. Muayenenin videoya kaydı rahatsızlığı tam analiz etmeye yardımcı olacaktır. Bu işlemler rahatsızlık verici değildir ve hastaların çoğu tarafından tolere edilmektedir. Bazı hastalarda akustik analiz olarak bilinen özel testler sesin değerlendirilmesi için önerilebilir. Bunlara sesteki düzensizlikler sesin akustik içeriği, hava akımı ve diğer özellikler ölçülür. Elde edilen sonuçlar tanıda ve tedavide yararlanılır.
Ses kısıklığı seste anormal değişiklikler anlamına gelen bir terimdir. Ses kısılması olduğunda ses fısıltı, çatlak, zorlanmış olarak duyulabilir ya da sesin şiddetinde veya tonunda değişiklik olabilir. Sesteki değişiklikler genellikle ses telleriyle ilgili bozukluklara bağlıdır. Ses telleri larenkste (gırtlak) bulunan ses oluşumuna yarayan kısımlardır. Fısıltı sırasında ses telleri birbirinden ayrıdır. Konuşma veya şarkı söyleme sırasında bir araya gelirler ve akciğerden hava çıkarken titreşerek ses üretirler. Ses tellerinden daha hızlı titreşimi daha yüksek perde ses oluşturur. Ses tellerinin düşmesi ya da düzensiz olması uygun şekilde bir araya gelme fonksiyonunu bozar ve seste değişikliğe yol açar.
- Sigara içiyorsanız bırakınız.
- Alkol ve kafein gibi vücudu susuz bırakan faktörlerden uzak durunuz.
- Bol miktarda su içiniz.
- Baharat ve alkolden uzak durunuz.
- Sesinizi çok uzun süre ve çok şiddetli kullanmaktan uzak durunuz.
- Profesyonel ses eğitimi alınız.
Ses kısıklığının tedavisi nedene yöneliktir. Ses kısıklığının çoğu, sesin dinlendirilmesi ve kullanımının yeniden düzenlenmesi ile tedavi edilebilir. Doktorunuz sesi kullanma ile ilgili bazı önerilerde bulunacaktır. Ses teli polibi veya bazı nodüllerde küçük bir operasyon önerecektir. Sigarayı bırakma ve sigara içilen ortamlardan uzak durma bütün hastalar için önerilir. Sıvı alınması yararlıdır.
Bir kısım hastada Konuşma ve ses eğitimi gerekir. Bu eğitim konuşma ve ses terapistleri tarafından verilmektedir. Böyle bir ihtiyaç olduğunda doktorunuz sizi yönlendirecektir. Nodül gibi problemler çözülebilir. Hastaların sorunu özellikle şarkı söyleme ile ilgili ise şan hocası hastanın tekniğini düzelterek sorunu çözebilir.
Kronik Faranjit
Kronik faranjit boğazın arka kısmında yer alan ıslak derinin çeşitli fiziksel ya da kimyasal uyaranlara karşı aşırı duyarlılığı nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Kronik faranjit de boğaza bir şey yapışma hissi, boğazı sürekli temizleme ihtiyacı duyma, boğazda gıcık gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Tedavisinde kronik faranjite yol açan duruma göre hareket edilir.
